Ik ben de laatste jaren bezig geweest om mijn familiegeschiedenis uit te zoeken en op papier te zetten. Mijn verhaal omvat elf generaties Cuppen. December 2017 heb ik hierover een boekwerkje gemaakt en dit gedeeld met mijn familieleden.

Mijn zoektocht bracht me o.a. naar de website van Escharen, het dorp waar veel voorvaderen gewoond hebben. Ik heb veel informatie gekregen van het Esters Heem. Uiteindelijk heb ik in november 2017 een bezoek gebracht aan Escharen. Ik heb verschillende locaties bezocht waar familie gewoond heeft en ik ben op bezoek geweest bij Tonnie Roefs van het Esters Heem. Haar heb ik beloofd om middels deze pagina iets over mijn Escharense ‘roots' te vertellen.

De geschiedenis van mijn voorvaderen begint in Venray. In het jaar 1570 wordt daar Godefridus Cuppen geboren, mijn oudst bekende voorvader. De volgende generaties Cuppen blijven rondom Venray en Vierlingsbeek wonen, totdat Michael (Michiel) Cuppen in 1730 naar Escharen verhuist.

Henricus Cuppen, * Escharen 1743, † Escharen 1807

Henricus is het zesde kind uit het eerste huwelijk van Michael Cuppen. Hij wordt geboren op 20 oktober 1743 in Escharen. Hij woont op de Vogelshoek.

Van begin september 1794 tot 30 december 1794, vier maanden lang, verblijft eerst het Engelse en daarna het Franse leger buiten de vesting van Grave. De dorpen in de omgeving, in het bijzonder Escharen, maken zware tijden door. Ook Henricus (Hendrik) ondervindt hier veel schade van. In een dossier uit 1795 met daarin een “Lijst met vermelding van de door de ingezetenen van Escharen geleden schade tengevolge van de krijgsverrichtingen”, opgemaakt door de Schout en Schepenen van Escharen, komt de naam Hendrik Köppen tweemaal voor:

Hendrik Köppen op de Franse Schadelijst 1795. (boven)

Onder op de Engelse Schadelijst.

Bron: Esters Heem

Aan de opsomming van de lijst met goederen is te zien dat Henricus Cuppen een welgestelde boer is:

“3 paar zilveren gespen, 20 Hemden, 5 wollen dekens, 6000 st. stroo, 30 karren turf”.

Hendrik woont op een boerderij op de Vogelshoek waar later nog generaties lang Cuppens blijven wonen. Op onderstaand schilderij een afbeelding van deze boerderij rond het jaar 1900. Tegenwoordig is op deze plaats een andere boerderij gebouwd en weer verbouwd, Kievitsweg 2.

Dit schilderij is in het bezit van een nakomeling van Hendrik, namelijk Riek Rutten-Cuppen.

bron: Esters Heem

Op 20 april 1766 trouwt Henricus Cuppen met Hendrica Maria Thijssen, geboren op 15 december 1742 in Escharen. Zij krijgen samen zes kinderen, eerst vier dochters en daarna nog twee zoons, Martinus en Mathijs. Martinus (Marten) is mijn voorvader.

Mathijs, geen voorvader van mij dus, is de jongste van het gezin. Geboren 24 februari 1781, overleden 3 december 1853. In het boekje “Escharen, de bevolking en haar wortels” deel 4, blz. 159, staat Mathijs’ leven beschreven.

Mathijs Cuppen wordt  door zijn huwelijk een vermogend man. Zijn vrouw Maria van de Wiggelaar is de dochter van Sebastianus van de Wiggelaar, een man met vele bezittingen, die woont op boerderij Hoog Escharen, nu Beerschemaasweg 45. Na het overlijden van Sebastianus krijgt Mathijs deze boerderij in zijn bezit. Hij is een rijk en daardoor een invloedrijk man. Mathijs is de stamvader van vele Cuppens die nog in Escharen wonen.

Martinus (Marten) Cuppen,  * Escharen 1778, † Escharen 1866

Aantekening Doopboek van Marten Cuppen in 1778.

Rond 1800 trouwt Marten met Joanna van Casteren, geboren 8 maart 1774 in Reek. Samen krijgen ze zes kinderen. Het oudste kind, Franciscus, is mijn voorvader.

Marten woont en werkt in zijn ouderlijk huis op de Vogelshoek. Als een van zijn zoons later de boerderij  overneemt verhuist Marten naar het dorp, naar een boerderijtje dat stond op hoek St Machutusweg-Korteweg. 

Marten wordt op 20 december 1843 weduwnaar. Hij blijft achter met dochter Johanna (1813), landbouwster. Zij trouwt op 23 juni 1854 met Henricus Poos, een bekende naam in Escharen. Poos is  gemeentesecretaris, gemeenteontvanger, en wordt begin 1866 zelfs burgemeester van Escharen.

Marten overlijdt op 17 juli 1866. In zijn overlijdensakte wordt als beroep opgegeven “brievenbestelhuishouder”. Waarschijnlijk had hij aan huis een soort van postagentschap.

Franciscus (Francis) Cuppen,  * Escharen 1801, † Neerloon 1892

Franciscus is het oudste kind van Martinus Cuppen en Joanna van Casteren. Hij wordt in 1801 geboren op de boerderij van zijn vader, op de Vogelshoek.

Op 29 mei 1827 trouwt hij met de Escharense Johanna Roelofs. Op 28 februari 1828 wordt hun eerste kind geboren, Hendrikus. De dag erna overlijdt Johanna.

Vier jaar later, op 17 juni 1832, hertrouwt Franciscus met Maria van Beusekom,(geb. 1813) uit Escharen. Samen krijgen zij nog 12 kinderen.

Het gezin woont aan de Hekkens. Hij pacht deze boerderij van Van Teurenhout (zie Hekkens 1).

Bron: Esters Heem

Foto van de boerderij aan de Hekkens waar tot 1889 Francis Cuppen woonde.

Johannes Marianus (Marinus) Cuppen, * Escharen 1841, † Den Bosch 1916

Mijn volgende stamvader is Johannes Marianus Cuppen. Hij is het zesde kind uit het tweede huwelijk van Franciscus en wordt geboren op boerderij De Hekkens, aan de Graafschedijk.

Op vrijdag 21 april 1871 trouwt Marinus in Berghem met Anna Maria Meijers, geboren 24 juni 1841 in Berghem. Het echtpaar, dat uiteindelijk acht kinderen zal krijgen, vestigt zich in eerste instantie in Berghem, Broekstraat, wijk A, nummer 102 (nu Broekstraat 4, Berghem).

In het bevolkingsregister is zijn gezin moeilijk te volgen. Hij werkt als boerenknecht en verhuist daardoor erg vaak. Zo komt hij in 1873 met twee kinderen in Velp te wonen. In 1876 verhuist hij met inmiddels vier kinderen naar Escharen, onbekend naar welk adres. In 1880 vertrekt hij met inmiddels zeven kinderen naar de Reeksche Kempen in Velp, en in 1881 naar een éénkamerwoning aan de Maasstraat in Grave.

In officiële registers en akten staan uiteenlopende beroepen genoteerd: akkerbouwer, landbouwer, arbeider, grondwerker, werkman en zelfs een keer winkelier.

Na de geboorte van het achtste kind overlijdt in 1884 in het Catharinagasthuis in Grave zijn echtgenote Anna Maria Meijers, op 42-jarige leeftijd. Dochter Johanna is dan in 1881 al overleden.

De pas geboren dochter, Francina, wordt samen met haar zus Maria ondergebracht bij Martinus’ oudere broer Jan Cuppen in Oploo. Baby Francina overlijdt daar twee maanden later.

De rampspoed houdt niet op want in augustus 1884 overlijdt zijn dochter Martina in Grave, dan zes jaar oud.

Na haar dood brengt Marinus ook zijn zoon Franciscus, dan elf jaar oud, onder bij het gezin van zijn oudere broer Jan in Oploo.

Op dat moment heeft Marinus nog drie dochters thuis: Wilhelmina van twaalf, Maria Anna van acht en Louisa Nicolasina van zes jaar oud.

Wat mijn familiegeschiedenis betreft houdt hier mijn band met Escharen op.

In het kort toch nog even hoe het verder gaat met Marinus Cuppen. Rond 1900 is Marinus alleen. Zijn dochter Wilhelmina is dan getrouwd en Maria en Louise hebben beiden een betrekking.

Marinus wordt verschillende malen in hechtenis genomen voor landloperij. In 1908 is het zelf zo ver gekomen dat hij voor twee jaar in het Tweede Gesticht van Veenhuizen terecht komt. Dit is een inrichting voor bedelaars en landlopers. Zij worden als zieken gezien: mensen die moeten genezen van hun luiheid.

Veroordeling van Marinus Cuppen in 1908 tot twee jaar Veenhuizen.

Het verdere verloop van mijn stamboom:

Franciscus Laurens (Frans) Cuppen, *Berghem 1873, † Venray 1949

Deze Frans Cuppen, oudste zoon van Marianus, is mijn grootvader. Zoals gezegd: hij groeit vanaf 1884 op in het gezin van zijn oom, Jan Cuppen. Dit gezin verhuist in 1888 naar Oirlo, een gehucht vlakbij Venray. In 1906 trouwt Frans in Venray met een Venrays meisje, Egberta Petronella Verhaag. Na een paar jaar als koetsier gewerkt te hebben op kasteel Geijsteren (bij Venray) en op Schloss Wissen (bij Kevelaer in Duitsland) vestigt Frans zich met het gezin in Venray. Hij heeft dan inmiddels twee dochters en twee zonen.

 De Cuppens zijn nu dus terug in Venray! Grappig toch, zo’n omzwerving van Venray via Escharen  terug naar Venray die zo’n driehonderd jaar en tien generaties omspant?

Foto 1931 van Frans en Berta Cuppen, met hun kinderen: Marie, Jan, Adéle en Hein.

Johannes Hubertus (Jan) Cuppen, * Kevelaer (D) 1914,  † Haarlem 1987

Mijn vader, Johannes Hubertus (Jan), is de jongste zoon van Franciscus Laurens. Hij trouwt in 1943 in Venray met een Venrays meisje, Petronella van Houdt.

Nicolaas Johannes Willebrord (Nico) Cuppen (dat ben ik), * Deventer 1947

Na de Tweede Wereldoorlog wordt mijn vader beroepsmilitair. Hij wordt een paar keer overgeplaatst en dat heeft gevolgen: mijn twee zussen en ikzelf zijn geboren in Deventer, mijn broer in Breda, en uiteindelijk zijn we in 1955 als gezin neergestreken in Haarlem, waar ik nog altijd woon.

Tijdens mijn bezoek aan Escharen in november 2017 brand ik een kaarsje in de Lambertuskerk, ter nagedachtenis aan al mijn Escharense voorvaderen.