Molenaar Antoon van Iersel
Molen aan de Zanddijk met op de achtergrond de molenaarswoning en boerderij Den Alendonk.
Christianus Petrus van Iersel heeft in 189. de molen overgenomen van Willem van Beckem.
Hij was getrouwd met Aleida Christina te Maarse. Op 25-11-1904 wordt een zoon geboren, Anhonius Bernardus Machutus, Antoon van Iersel, Toon de Mulder.
Toon was bij zijn vader in de leer en volgde een molenaarscursus in de Reek.
Nadat vader, Christianus, was gestorven in 1916, houdt zijn weduwe de zaak 'draaiende'. En neemt Toon het bedrijf na zijn trouwen in 1930, helemaal over.
Ten Bruggencatenfiche 1925
Zicht op de voorzijde(wiekenkant) van de molen, met ernaast de molenaarswoning
In 1929 trouwt Toon met Catharina(Cato) Cuppen ook afkomstig uit Escharen. Cato is een dochter van Constatinus (Stans) Cuppen en Hermina Lange die woonden op De Hekkens. (nu de boerderij van Cuppen-Roelofs)
Toon en Cato gaan wonen in de woning naast de molen op de Zanddijk. Moeder Aleida woont bij hen in. In het gezinsvan Iersel-Cuppen worden vijf kinderen geboren: Christ, Jo, Mientje, Stiena en Annie.
Cato Cuppen in 1929
Uitzicht vanaf de molen naar de St. Machustusweg, die toen nog gewoon 'De Hoofdstraat' heette. Jaartal van deze opname is niet bekend maar we schatten rond 1938. Het huis van meester Bongaards staat er al en in 1936 is daar een bouwvergunning boor afgegeven. Het oude pand van Café-bakkerij Van Raay staat er nog en dat in in januari 1940 totaal afgebrand.
.
Toon van Iersel als molenaar, op de praalwagen 'Nering en Ambacht' tijdens de inhuldiging in 1938 van Burgemeester De Bourbon.
Naast hem smid, Grad van der Burgt en kolenboer Piet van der Heijden.
In 1945 onderging de molen een grote restauratie. Er werden o.a. nieuwe molenwieken aangebracht.
Dit waren 'Van Bussel' gestroomlijnde wieken.
Toen de restauratie klaar was ging Dhr. Chr. van Bussel met de molenaar Toon 'de Mulder' op de foto.
Wie weet wie deze mensen zijn?
Aan de achterzijde van de molen, aan de Zanddijk, was de inrit voor de bergruimte onder de 'belt'.
Advertentie uit 1938
De molen stond hoog en werd door veel mensen in een groot gebied gezien. Door de wieken in een bepaalde stand te zetten kon men daardoor afgesproken boodschappen door geven. Aan collega molenaars bijvoorbeeld als er een contoleurs in de buurt waren. In de oorlog werden de wieken ook in een afgesproken stand gezet, zodat onderduikers of mensen uit het verzet werden gewaarschuwd voor gevaar. Dit weet met name Harry Roelofs nog te vertellen.
Bij bijzondere gebeurtenissen stond de molen stil en de wieken in een bepaalde stand: bij feesten, maar ook bij een begrafenis. De wieken stonden dan 'in de vreugd' of 'in de rouw'.
Toon van Sambeek was bevriend met de zoon van de molenaar, 'Jo de Mulder'. Hij weet nog te vertellen dat toen zij jongens waren van een jaar of 15, Jo zich vast liet binden op de wieken. Zo maakte Jo dan uit bravour een rondje op de molenwieken.
Jo van Iersel, Nellie vd Hoogen, Stiena van Iersel en Marietje en Wim van den Hoogen, tijdens een uitstapje naar de Keukenhof.
.
De Zanddijk: eerst niet meer dan een zandpad/ karweg. Later werd het een grindweg en pas in 1962 een verharde weg met klinkers.
.
In de jaren 50 kwam er steeds meer concurrentie door de opkomst van electro molens en van grote bedrijven zoals Boerenbond, CHV en NCB. Van Iersel kreeg steeds minder klanten en inmiddels waren de wieken ook weer aan vervanging toe. Dit alles heeft Toon doen besluiten te stoppen met zijn bedrijf. In 1953 krijgt hij werk aangeboden bij de Boerenbond.
Toon vraagt bij Vereniging Hollandse Molens toestemming om te slopen. Hent Willems (gemeente voorman) die dit ter ore komt wijst Toon erop dat er ook bij Gemeente Grave een sloopvergunning aangevraagd dient te worden.
Op 1 april 1955 vraagt Toon van Iersel deze vergunning aan en al op 2 april wordt deze vergunning door Burgemeester Raijmakers verleend.
Graafsche Courant 5 augustus 1955
Tijdens de sloop van de molen in 1956 is bovenstaande foto gemaakt. Onder de toeschouwers is Antoon van Bommel (geheel links), van wie bovenstaande afbeelding in het bezit was. Goed te zien is dat de molenberg, de belt, hier al is afgegraven. Juist op het moment dat de foto gemaakt is, wordt de wiekenas naar beneden gegooid. Voor de molen lijken de wieken te liggen.
Foto's van de sloopwerkzaamheden.
Foto links: boven; NN, Antoon van Iersel, Mevr. Giezen uit Mill. onder: Christien van Riet-van Iersel (zus van Antoon), Christien van Iersel (dochter van Antoon en Cato) en Cato van Iersel-Cuppen (vrouw van Antoon)
De molenstenen zijn terecht gekomen in het Openlucht Museum in Arnhem. Een aantal oude stenen zijn gebruikt bij een restauratie van het kasteel te Wychen.
Okt. 1945, Draaiende molen, deze foto is genomen vanuit de molenaarswoning.
Op de plaats van de gesloopte molen staat nu aan de Zanddijk een bungalow genaamd "De Molenberg'.
Fam. Jos Spanjers woont daar nu.
Verder hebben we de straatnaam 'Molenpad' nog als blijvende herinnering.
.
brongebruik o.a.: www.AlleMolens.nl en www.molendatabase.org
Meer lezen over de geschiedenis van deze molen op de Zanddijk kunt u op de pagina Gebouwen/Molens/Zanddijk.
