Trouwfoto Tonia van Overbeek met Janus van Thiel 20-4-1936. Met op de achtergrond

het ouderlijk huis van Tonia: Hoeve De Schutsboom.

Zie namenlijst.

1700: 'in de Schutsboom'.

In oude aktes en aantekenboeken vinden we bewijzen dat Hoeve de Schutsboom, al eeuwen oud is. Hieronder een schepenprotocol uit het jaar 1700. We komen zo de eigenaren en pachters te weten. Als we dus eenmaal De Schutsboom kunnen lokaliseren dan komen we ook weer meer te weten over de omliggende boerderijen en gronden. Hendrik van Vael was bijvoorbeeld eigenaar van boerderij 'De Hommerzaete', dat ten noorden van de Schutsboom lag. Het gebied waar De Vael zijn gronden bezat heette later dan ook 'De Vale'.

1739: ' aen den Schutsboom'.

Pastoor Bloemarts, pastoor hier in Escharen van 1725 tot 1779, hield nauwkeurig een boek bij met daarin aantekeningen van de inkomsten en uitgaven van de parochie:

'Den 25 Julij 1739 de vlasch tiend gepaght door Marie Hendricks aen den Schutsboom voor elf gulden en 5 stuijv. Den 20 Decemb 1739 door Marie Hendrikcs en Willemus Rutte de vlasch tiend voldaan'.

1762: 'bij de Schutsboom'.

Naamverklaring: Op de uitsnede van onderstaande landkaart uit 1851 zien we de boerderij vernoemd staan als 'De Schietboom'. Een bewijs dat we de naamverklaring van het woord 'schutsboom' niet moeten zoeken in de richting van het schutten van vee, wat op deze locatie ook verklaarbaar zou zijn geweest. Maar 'Schietboom' verwijst hier overduidelijk naar de historie van het St. Anhonius Abt Gilde.

Het St. Anthonius Abt Gilde bestond waarschijnlijk al in het jaar 1560. Helaas is tijdens een brand in het toenmalige gildehuis Café Van Raay, in januari 1940 het gehele gildearchief verloren gegaan.

Maar in andere bronnen zoals het Parochiearchief, het archief van het Dorpsbestuur Escharen en oude Schepenaktes is nog veel bewaard gebleven. 

Maar als het toponiem ‘Schutsboom’ al sinds 1700 in gebruik is mag men aannemen dat deze er al voor het jaar 1700 gestaan moet hebben. Niet alleen de boerderij heette de Schutsboom maar ook het gebied daar omheen. Dat zien we al in de notities van Pastoor Bloemaerts in 1739 gebeuren. 

Door alle informatie te bundelen hebben we sterk het vermoeden dat de schietboom van het Gilde eerst rechts naast de boerderij gestaan moet hebben. Wellicht pachtte het Gilde hiervoor wel de strook grond, hieronder op de kaart als B 64, van het Armenbestuur. Dit perceel lag immers precies naast de boerderij op het Hommerzaad. Ook Corry Hofstra-Verweijen (1931) meent zich dit als kind nog te herinneren. Henk van Boxtel daarentegen zegt dat de schutsboom van het Gilde altijd op de hoek van de schuur heeft gestaan.

In Kohier der vaste goederen uit 1805, staat onder no. 78:

De Heer Melchior, 
eenen Bouwhoff gen: den Schutboom met aangeleegen bouwland, Groot drie mergen belend, eener Zyds den armen van Eschaaren, en verder Gemeene wegen,


2. eene morgen op het Heijkijnd belend Eenerzeyds Eygen Erff, anderZeyds de Kanonike Streep eene Eijnde Hendrik Hendriks ander Eynd den Schouweg

3. drie morgen in het Eschaarsche Veld, belend EenerZyds B van de Wiegelaar, anderZijds de Erve van de Heer van Gysteren, beide de Eynde de Schouwege

4. twee morgen bouwland op den HongerCamp belend, EenerZeyds de Erfgen: van Gerrit Siemons anderzeyds de Erve van de Heer van Gijsteren, ene Eijnde Pieter Jans, ander Eynde de Schouweg

5. eenen wijCamp gen: het hoofsche Huiys groot 1 1 / 2 M: eenerZyds de Erve van de Heer van Gysteren anderZeyds en een Eijnd de gemeente, en het ander Eijnd de Rivier de Raam,
6. Eschaarse veld belend eene Zyde Jan Rosmalen en Donkers anderzijde de Erve van de Heer van Gijsteren en beyde de Eijnde de Schouweg,

7. eenen halve morgen bouwland geleegen als voor, Eenerzeyds en Eynde de wed: Haselenberg anderzyds de Hr R: Papegaaij ander Eynde de Schouweg
8. Denzelve Heere 9 morgen bouw en wyland gen: de Driessen Eenerzeyds de Heer van Tuurnhout anderzijds de Gemeene Weg, eene Eijnde de Gemeente ander Eijnd Daniël Peeters.

Fam. Peeters.

Martinus (Marten)Peeters, getrouwd met Ida Brands woont op Hoeve De Prins, de boerderij waar later Piet van Boekel woonde en die nu is gesloopt. Boerderij De Schutsboom is dan ook in het bezit van Marten Peeters en wordt steeds voor zes jaar verpacht. Marten heeft een zoon, Peter Johannes Peeters (1820-1879) deze trouwt in 1851 met Anna Poos (1826-1887).

Petrus en Anna krijgen 10 kinderen waarvan er 3 al heel jong sterven. Een van hen is Theodorus Peeters(1850-1902). Deze trouwt in juni 1877 met Johanna Spanjers (1854-1939) uit Schaijk en ze gaan wonen op boerderij De Schutsboom. Nadat vader in 1879 is overleden en zijn moeder, Anna Poos, in 1887, verhuisd Theodorus met zijn gezin naar Hoeve de Prins. Boerderij De Schutsboom blijft in familiebezit en deze wordt weer verpacht. Zie bovenstaande advertentie uit 1887.

Foto genomen vanuit de kerk door Willy Blom eind jaren veertig van de vorige eeuw. In de cirkel zien we aan de Graafschedijk, boerderij De Schutsboom van toen Fam. Wim Linders van Overbeek. De grote vrijstaande rietgedekte schuur en daarnaast de boerderij zijn goed zichtbaar. Op de splitsing van wegen bij de boerderij zien we heel duidelijk de Middelrotscheweg.

Uit Bevolkingsregister 1860-1870.

Fam. van Overbeek - Jans.

In 1900 trouwt Albertha Sebastiana Jans met Johannes van Overbeek uit Mill. Na hun huwelijk gaan ze wonen op De Schutsboom. Albertha (Bertha) Jans (geb. in 1868) komt uit Escharen en is een dochter van Joannes Jans en Gijsbertha van der Burgt. 

In het gezin Van Overbeek- Jans, worden 11 kinderen geboren. Zes van hun kinderen, vijf zoons en een dochter, sterven op jonge leeftijd. Vijf kinderen worden volwassen:

- Mien, 1901 -1981, trouwt met Harrie Theunissen, Balgoij.

- Anna, 1902 -1967, trouwt met Martien Spanjers, Schaijk.

- Jan, 1904 -1980, trouwt met Marie vd Geest, Beers.

- Tonia, 1906 -1982, trouwt in 1936 met Janus van Thiel, Schaijk.

- Jaan, 1909 -1987, trouwt met Wim Linders uit Escharen.

Een familiefoto van dit gezin staat bovenaan deze pagina. Deze foto is gemaakt in 1936 ter gelegenheid van het huwelijk van hun dochter Tonia met Janus van Thiel. Tot nog toe is dit de enigste foto waarop een gedeelte van de oude boerderij De Schutsboom is te zien.

Bertha overlijdt in 1938 en Jan in 1942. Na het overlijden van ook haar vader blijft dochter Jaan op de boerderij wonen.

Graafsche Courant, 1916.

Fam. Linders - van Overbeek.

Gezinsfoto van Wim Linders en Jaan van Overbeek gemaakt voor de nieuwe boerderij De Schutsboom in 1953. Bovenste rij v.l.n.r: Jan, en Bert. Middelster rij: Harry, Jaan, Wim en Annie. Onder: tweeling Bets en Toon en op schoot Mientje.

Wim Linders (1905- 1990) trouwt in 1942 met Jaan (Adriana) van Overbeek(1909-1987). Wim is een zoon van Lambertus Linders en Anna van de Weem die aan de Hommerzaadweg woonden in de boerderij waar later Bertus Loeffen kwam wonen.

In gezin Linders- van Overbeek worden 8 kinderen geboren, waarvan een dochtertje al jong als gevolg van wiegendood komt te overlijden. Bert, Jan, Annie, Harry, Bets en Toon, † Mientje, en Mientje.

Wim Linders had een boerderij met koeien, varkens en kippen. Maar hij was vooral slager van beroep.

Hij was huisslachter waarvoor hij naar de boeren ging maar slachtte thuis ook voor andere slagerijen. Ook verrichtte hij noodslachtingen waarvoor hij naar Grave moest. In de oorlog werd er vaak clandestien geslacht. De Duitsers hadden overal controle op dus dit moest voorzichtig gebeuren.

Karel Schel was bij hem in dienst en Karel heeft van Wim het slagersvak geleerd. Ook Gerrit Poos hielp vaak mee bij het verwerken van de slacht. Hij hield zich dan bezig met het afsnijden van vlees en met het draaien van de worstmachine. 

Daarbij had de brandweer problemen met de aanvoer van water.  Het gevolg was dat boerderij en schuur totaal vernield werden en dus geheel onbewoonbaar, het gezin stond op straat. De kinderen werden bij buren en familieleden ondergebracht. Een aantal maanden later werd er een nishut, een soort loods, gebouwd waarin het gezin tijdelijk kon wonen. De oude boerderij en de schuur werden gesloopt. Een gedeelte van de boerderij, de opkamer met daaronder de kelder, is nog lang blijven staan en de kelder werd nog lang als dusdanig gebruikt.

Op de plaats waar eerst de schuur stond werd in 1951 een nieuwe boerderij gebouwd. Aannemer was overbuurman, Cor Thijssen. Mantje van der Heijden en Harry van den Berg waren bij hem in dienst. Deze nieuwe boerderij kreeg een brandgang en stevige brandmuren.

Wim Linders kon daarna met zijn gezin weer zijn intrek nemen in de nieuwe boerderij De Schutsboom.

Bij hen in woonden ook zijn ouders, Bertus Linders en Anna van de Weem. Zij hadden linksvoor een eigen woon- en slaapkamer. Ook zijn zwager Stans Jans(1871-195?), woonde bij het gezin in.

Kadasterkaart 1951: Hierop is duidelijk te zien dat de nieuwe boerderij gebouwd is op de plaats waar eerst de schuur stond. Het 'bakhuisje' is later afgebroken. In dit kleine huisje woonde tot de brand Stans Jans.

Er kwam steeds minder werk voor Wim als huisslachter. Het doet hem besluiten zijn boerderij te koop te zetten. Wim verhuisd met zijn gezin naar een van de zes dan nieuw gebouwde woningen vooraan in het Estersveld. Hij vindt werk bij de Boerenbond in Veghel en twee jaar later verhuizen ze daarnaar toe.

Fam. van Dongen - Vermeulen.

Corry vertelt dat de boerderij nog maar 8 jaar oud was, toen zij er kwamen wonen. Binnen was nog niet alles helemaal afgebouwd. De familie Linders heeft er met 12 personen gewoond, boven waren er vijf slaapkamers en er was een apart verblijf voor de knechten. Aan de slagerij van Wim Linders herinnerde ook een grote betegelde ruimte met de vleeshaken nog aan de muur. Hier hingen waarschijnlijk de worsten te drogen. Van deze ruimte werd door hen een douchecel gemaakt.

Daar Cor en Corrie uit West Brabant kwamen hadden ze soms moeite met het verstaan van de mensen uit Escharen. Corrie herinnert zich de uitspraken zoals  ''n kniep in m'n tes' ,'kiek mar uut want er kumt 'n schoer an' en 'grieselen'.  Ze hadden soms werkelijk geen flauw idee wat er gezegd werd.

Het gezin kreeg 4 kinderen, twee zoons en twee dochters. De foto hierboven is gemaakt ter gelegenheid van hun 12.5 jarig huwelijk in 1972.

Boerderij De Schutsboom is in 1982 het decor van de Boerenbruiloft op carnavalsdinsdag. V.l.n.r. Riek en Jo Cuppen als getuigen, Corry en Cor van Dongen als ouders van de bruid, Ciska en Huub van Sambeek als ouders van de bruidegom. Het bruidspaar Tiny en Giny Bardoel.

In 1984 komt zoon Peter op de boerderij werken. Hij trouwt in 1988 met Leny Krus en zij gaan wonen in een gedeelte van een nieuwe schuur.

In 1993 komt Cor na een ziekbed op 62-jarige leeftijd te overlijden. Corry van Dongen-Vermeulen verhuist in december 1995 naar de Beerschemaasweg 56, de woning waar vroeger familie Jan Cuppen woonden. Vanaf deze plek is Hoeve de Schutsboom nog steeds goed te zien.

Hoeve De Schutsboom.

Fam. van Dongen - Krus.

Peter en Leny breiden het bedrijf verder uit en in 1996 verhuizen zij van de schuurwoning naar de boerderij. Landbouw en het houden van varkens worden de belangrijkste takken van het bedrijf. Rond 2005 blijkt dat 160 zeugen en 2000 vleesvarkens dicht aan de rand van het dorp geen ideaal situatie is. In 2007 worden de stallen en de omliggende grond verkocht aan een projectontwikkelaar en zo komt er ruimte voor een nieuw uitbreidingsplan voor Escharen: het Hof van Esteren.

In 2016 worden stallen en schuren gesloopt om ruimte te maken voor de nieuwbouw. Het gezin van Dongen- Krus verhuist naar de boerderij aan Graafschedijk 58, waar voorheen Jos Cornelissen woonde.

Van der Heijden.

Ben van der Heijden wordt in 2016 de nieuwe eigenaar van De Schutsboom. Zijn zoon Stefan gaat er wonen. 

Uitbreidingsplan 'Hof van Esteren'.

Overzicht van het uitbreidingsplan 'Hof van Esteren'. Op deze schets is goed te zien dat op de plaats van de gesloopte stallen en schuren, nieuwbouw plaats gaat vinden. De bouwwerkzaamheden zijn nu in februari 2017, hiervoor in volle gang.

Estersheem heeft, daarbij ondersteund door dorpsraad EZV, bij Gemeente Grave een verzoek ingediend om de aan te leggen nieuwe straat in dit plan, de naam 'Schutsboom' te geven. Alle redenen hiervoor hebt u hierboven kunnen lezen.

Inmiddels hebben we, 14 febr., gehoord dat het college van B. en W. positief heeft besloten. Hier zijn we erg blij mee. Zo wordt er weer een historische naam voor de toekomst bewaard. Als het straatnaambord komend jaar geplaatst gaat worden, gaan we hier zeker aandacht aan besteden. 

febr. 2017