Oorspronkelijk werd met naam 'Vegetas' het gebied aangeduid en niet de boerderijen.

Verschillende namen komen we tegen: 'Veechtes', 'Veegzak', 'Veegtas,' 'de Veegtasse', 'Vegetasch' en 'Veeghtas'.

.

In 'Studien over waterschapgeschiedenis 'deel 7, wordt het gebied 'Veegzak of Veegtas' genoemd. Volgens hen is dit een naam die vaker gebruikt werd voor huizen/herbergen waar tol geheven werd.

Het geld werd uit hun (broek)zak of op zijn Brabants, 'tes' geveegd (gehaald). Zoals wij nu nog de uitdrukking kennen; 'Iemand geld uit de zak kloppen'.

Vegetas nr. 1, Vegetasscheweg 2

In 1796 wordt Gerrit Toonen eigenaar van herberg  De Vegetas. In eerdere aktes wordt ook gesproken van : Huis der Belofte of zoals hier Het Land van Belofte.  Zo'n naam doet vermoeden dat er meer was dan alleen een herberg. (?) Uit onderstaand taxatierapport van 1830 is op te maken dat Gerrit Toonen in ieder geval een goed lopend bedrijf had.

Brand in Herberg De Vegetas,  4 oktober 1880.

De herberg van Nelis Nelissen wordt in 1880 door brand totaal verwoest. In het kadaster hebben we bovenstaande kaart kunnen terug vinden uit 1882. Hieop staat aangegeven dat er na 'afgebrand' te zijn geweest er herbouw heeft plaats gevonden.

De nieuwe boerderij/herberg is gebouwd naast het oude pand. Op de vrij gekomen ruimte werd een tuin/terras aangelegd.

Wim Theunissen, die van 1935 tot 1965, op de Vegetas woonde weet nog te vertellen dat er in deze nieuwe woning een gedenksteen uit de oude boerderij gebruikt is. Hier zou het jaartal 1855 op staan.

Van 1897 tot 1906 is Gerardus van Galen, afkomstig uit Grave, er landbouwer en herbergier.

Daarna is Jacobus Gerrits voor een jaar kastelein.

Familie Moors-Thoonen

In 1907 komt Petrus Thomas Moors ( geb. Escharen 1866-1943) met zijn vrouw, Adriana Thoonen (Vogelshoek 1876), en kinderen op de Vegetas wonen.

Hij is naast herbergier ook slager. Moors bouwt aan het achterhuis van de woning een varkensstal met slagerij.

Aanvraag vergunning 'varkensslagerij' 1907.

.

.

In 1934 komt Piet Theunissen met zijn vrouw, Lies van Stippen en dochter Toos vanuit Balgoy op de Vegetas wonen. De woning wordt verbouwd en de ouders van Lies, trekken bij hen in. De andere kinderen, Wim, Theo en Piet worden hier geboren.

Zoon Wim Theunissen, weet nog dat zijn vader hem vroeger verteld heeft dat het biljart bij de overname nog in het café stond.  Het café was linksvoor. De voordeur die te zien is, was de ingang tot het café.

Het hekwerk voor het huis is er altijd blijven staan en was, zo is Wim verteld, oorspronkelijk bedoeld om de paarden van de herbegbezoekers aan vast te zetten.

Zijn vader wist ook te vertellen dat er een andere boerderij gestaan heeft op de plaats waar de moeder van Wim, een bloementuin had. Deze was afgebrand, zo wist hij. In de nieuw gebouwde boerderij zit nog een gedenksteen gemetseld afkomstig van de oude afgebrande Vegetas, met het jaartal 1855.

In de oorlogjaren heeft de Vegetas nog schade geleden door beschietingen. De kap werd vernield en een aantal ruiten sneuvelden. Ook hadden de Duitse militairen de ruimte van het voormalig café in beslag genomen en daar een gaarkeuken ingericht, volgens zoon Wim.

.

Graafsche Courant, mei 1990:

In 1966 verhuisd Familie Theunissen naar het dorp en komt Marinus de Klein er wonen. 

Op dit moment woont op het adres Vegetascheweg 2 en 2a, twee zoons van Lambert Cuppen met hun gezin, Gerard en Bert. Zij hebben van De Vegetas een dubbele woning van gemaakt.

Bert heeft naast zijn woning een schuur gebouwd. Hiervoor heeft hij in 1988 het oude Fanfarezaaltje van de Dames Peeters gekocht.
Het gebouwtje werd zorgvuldig uit elkaar gehaald en gesloopt. Na het schoonbikken van 22.000 stenen is het in dezelfde stijl, maar in een iets andere afmeting, herbouwd. De raamkozijnen hebben nu nog steeds bijna allemaal het originele glaswerk. Ook de verhoging van het podium is in zijn schuur/garage weer opgebouwd. (De geschiedenis van 't Zaaltje, leest u hier)
't Zaaltje staat nu naast de woning van Bert Cuppen aan de Vegatescheweg 2A. 

***

Vegetas nr. 2, Vegetasscheweg 1

Eigenaar van het geheel, 3.97.20 ha. groot, was Josephus A. Walter, bierbouwer te Grave.

.

In onderstaande overlijdens akte kunnen we lezen dat er in 1836 Jan Bouwmans hier woonde die  'Tapper' van beroep was. Daarbij was hij ook timmerman, radmaker. Hij was de 'nabuur', overbuurman, van de overledene, Dorethea Nelissen(broer van Peter Nelissen)

Petrus Hanegraaf was Tolgaarder van beroep en verzorgde de tolplaats bij de Vegetas. In de Graafsche Courant van 1861 verschijnt bovenstaande advertentie. Blijkbaar was Hanegraaf dus niet alleen tolgaarder maar organiseerde hij ook in 'een doelmatig versierde tent' een gelegenheid om de Escharense Kermis te vieren en belooft 'goede dansmuziek en een prompte bediening'.

Bovenstaande advertentie komt uit een Graafsche Courant van 1853.  Na het overlijden van Johannes Bouwmans verkoopt zijn weduwe al zijn radmakers- en timmermansgereedschapen. Zelfs 'manskleederen'.

.

Uit het archief van het kadaster blijkt dat in 1868 de boerderij wordt gesloopt in verband met het verplaatsen/verleggen van de weg. De boerderij is dan eigendom van ene P.J. Derks.

Er wordt een nieuwe boerderij gebouwd verder van de weg af. Deze woning heeft er niet lang gestaan want in 1891 brandde de boerderij volledig af. De verzekeing dekt de schade en Derks verkoopt dan het perceel.

.

Cornelis Cornelissen, getrouwd met Elizabeth Keijzers komen in 1894 vanuit Gassel hier wonen. Dit gezin telt 6 kinderen. Ook Cornelissen had een boerderij/herberg. Na het overlijden van Cornelis(1921) zet de weduwe de zaak nog voort tot 1925. Daarna komt er een einde aan het bedrijf.

Twee zoons, Piet en Toon en een dochter, Grada, blijven er nog jaren wonen.

.

.