Het achterdeel van boerderij De Bus rond 1946, Busweg 3 (toen Busweg 1)

Op de foto staan van lnr: Hennie, Miny, (oud-Tante) Nel Kersten, Lambert en Gerard. Allen kinderen van Tien en Pieta Selten- van de Leest.

Wie de huidige boerderij De Bus, aan Busweg 3 ziet, zal niet vermoeden dat er zo'n rijke historie aan verbonden zit. De boerderij die wij de laatste 100 jaar zo kennen is zoals het nu blijkt, gebouwd op eeuwenoude fundamenten.

Meer hierover kunt u straks lezen op een speciale pagina over de Kartuizers in Escharen.

Want boerderij De Bus blijkt voorheen' Hof Ter Heijde' geheten te hebben en was van het jaar 1478 tot het jaar 1618 een Karthuizerhoeve.  Het was in bezit van het Kartuizerklooster Sinte Sophia van Constantinopel uit Vught.

De geschiedenis van deze Hof gaat terug tot voor het jaar 1313, toen bood Heer Jan ll van Cuijk deze bouwhoeve te koop aan:

.

Wanneer de naamverandering precies heeft plaatsgevonden is niet duidelijk maar in een akte uit 1804 zien we voor het eerst de naam 'De Bus' staan.

Naamverklaring: Bus: 'Met bomen of struiken begroeid terrein in het zuiden van Nederland'.

Dit gebied stond in 1832 op de kadaster van Gemeente Reek dan ook te boek als 'des Bois'. 

Boerderij De Bus, ligt nu in het gebied wat we de Lagehei noemen. Maar tot ongeveer het jaar 1880 werd dit aangeduid als 'Hal'. Hal was zeker in de eeuwen daarvoor een belangrijk gebied. Hele oude aktes tonen dit ook aan. Zo lag niet alleen de Kartuizerhoeve op Hal, maar ook het Norbertijnenklooster uit Mariënweerd had hier verschillende abdijboerderijen in gebruik. Hal had tot ± het jaar 1692 ook een eigen kapel. 

Hal lag op de grens van Escharen, Velp en Reek. Er zijn veel perikelen over de grensscheiding geweest.

Voor niemand was de grens echt duidelijk. De beek, later de Hooge Raam genoemd, werd vaak als scheiding aangehouden. Maar aangezien deze meanderde en zelfs ooit verlegd werd, was dit dus een moeilijk te hanteren grensafscheiding. 

Een speciale pagina over het gehucht 'Hal' is in de maak. Binnenkort hoort u hier meer over.

In 1806 staat Gravinne van Hoensbroek als eigenaresse van de Bus te boek. Wij lezen dan in het 'Kohier der Vaste Goederen den Dorpen Eschaaren' het volgende: 'Marianne Gravine van Hoensbroek, een Schuur met ongeveer veerthien morgen Bouw-, Wey-, en Heyland, behoorende by den bouwhoff den Busch, gelegen onder het Ravensteijnse...." Dus de schuur stond op Escharens grondgebied en de boerderij stond over de Hooge Raam in Reek, het Land van Ravenstein.

Scan archief Dorpsbestuur Escharen 1808.

De boerderij komt door overerving en huwelijk in het bezit van Frederik Baron Weichs de Wenne.

Hij woont in Geijsteren en verpacht boerderij De Bus o.a. aan Wouter Bernards. In een notaris akte uit 1849 lezen we het volgende: 4-12-1849: Op verzoek van Petronella Jan Huijbers, weduwe van Wouter Bernards, landbouwster te Reek openbaar te verkopen eiken en berken hakhout op stam op de bouwhof de Bus bij den Berg aan den Zandvoort te Reek voor 214,75 gulden.

Uiteindelijk biedt Baron Weichs de Wenne in 1864 Bouwhoeve de Bus te koop aan. Pachtboer op De Bus is dan nog steeds Bernards, zoon Johannes. In de koopakte staat hierover het volgende te lezen: 'En onder bepaling dat Bernards bij vertrek 10 karren stroomest mogen vervoeren en alle overige mest op de goederen zal moeten laten. Dat hij zal bevoegd zijn: Af te breken en naar zich te nemen; de bedstede, de brandskast in de kamer, den karnmolen, de soppot op de voorstal benevens de soppot en de bak in de varkenskooi als door hem zijnde aangebracht.'

Franciscus Smits (1818-1899), (familie van de orgelbouwers uit Reek) koopt De Bus in 1864 voor

f 13.428,-.  Francis woont er samen met vrouw Pouwlina van Sambeek(1827-1899), en kinderen.

In 1899 overlijden Francis en zijn vrouw en hun zoons Martinus en Johannes, zetten het boerenbedrijf voort en blijven wonen op de Bus. Johannes staat tot 1908 in het bevolkingsregister als hoofd te boek.

Op 7 mei 1917 koopt Lambertus Selten uit Mill, boerderij de Bus.

'De Bus' heeft voor ons onlosmakelijk met deze Familie Selten te maken. 'Selten van de Bus' is een begrip in Escharen. In de zestiger jaren woonden er drie kinderen van deze Lambertus Selten met hun gezinnen 'in de Bus'.

Over deze Selten's, die daar de laatste eeuw woonden, kunt u hieronder alles lezen.

Lambertus Selten, Busweg 1 (nu 3)

Gezinsfoto Bert Selten en Mina Cruijsen voor hun boerderij 'in de Bus', rond 1925.

De stamvader van de Familie Selten is Selt Lamers, geboren omstreeks het jaar 1610 te Mill en overleden op 23-10 1674.  Lambertus Selten, geboren te Sint Hubert 28-3-1877, is de negende generatie. Hij is een zoon van Cornelis Selten en Petronella Kremers.

Lambertus trouwt in 1903 in Mill, met Petronella van de Ligt. Uit dit huwelijk worden 5 kinderen geboren: Kees, Bertha, Piet, Marie en Nellie. Petronella sterft in het kraambed van haar zesde, doodgeboren kind. Bert(Lambertus) trouwt later in 1912 met Mina(Hermina) Cruijsen (1882). Dan worden er twee kinderen geboren, Tien en Martha.

In mei 1917 verhuist het gezin van Bert Selten met zeven kinderen, van Mill naar boerderij de Bus.

Hier worden nog de kinderen Giny (1917), Sjef(1919) en Riek(1920) geboren.

Het riviertje, de Hooge Raam, werd door de bewoners 'de Busse Beek' genoemd. Het is lange tijd de grens geweest tussen Reek, Escharen en Velp. De gemeentegrens was nogal wisselend. Zo werd Giny in Reek geboren en Sjef en later Riek in Escharen.

Boerderij De Bus bezat behoorlijk wat grond, ruim 25 hectaren. Dit lag zowel op Reeks als op Escharens grondgebied, dus voor of over de 'beek'. Deze percelen hadden/hebben mooie veldnamen zoals: de Godsdonken, de Schabbert, Konijntsheuvel, de Gagelkamp en de Lage(voorste) - en Hooge(achterste) Helkamp.

Toen Bert Selten de bouwhof in 1917 wilde kopen kreeg hij veel negatieve adviezen. Het was een boerderij op heel arme grond(heide) maar wel met heel veel bosgrond. En aangezien Bert ook jager was, was dat ook een bron van inkomsten en mede een reden om deze boerderij te kopen. Zijn motto was: 'als er niks groeit, kan ik er atijd nog jagen !'

Maar ook de verkoop van hout bleek nogal wat op te leveren. (Zie advertenties hierboven)

kinderen Sjef, Riek en Giny rond 1940

Lambertus Selten komt op 49-jarige leeftijd in maart 1927 te overlijden. Weduwe Selten blijft met haar kinderen op de boerderij wonen, en zet het bedrijf voort. Als later in 1947 haar dochter Martha trouwt, komt die bij haar inwonen. Hermina sterft in 1951.

Tien Selten, Busweg 2.

In 1937 vraagt Tien (Martinus, 15-4-1913) Selten bij Gemeente Escharen vergunning aan om een boerderij te bouwen, op grond van 'De Bus', aan de overkant van de beek, Busweg 2.

Tien en Pieta Selten krijgen samen 13 kinderen:

In 1939 werd zoon Lambert geboren, gevolgd door Henny, Miny, Gerard, Gerry, Jos, Maartje, Giny, Leo, Charlotte, Nellie, Maria en als laatste in 1957 zoon Tiny.

Fam. Tien Selten en Pieta van der Leest met hun oudste 9 kinderen.

.

Familie Martien en Pieta Selten- van de Leest in 1956.

boven: Lambert, Henny, Mini en Gerard

midden: Harry van de Leest, Gerardina van de Leest- Kersten (ouders van Pieta), Martien Selten, Nellie, Pieta Selten- van der Leest, Maria, Nel Kersten (Tante van Pieta).

onder: Jos, Gerry, Maartje, Charlotte, Giny en Leo

Tien Selten overlijdt in 1984. Later wordt deze boerderij gesplitst in twee woningen. In het voorhuis, Busweg 2, komt uiteindelijk een zoon van Tien, Gerard Selten, te wonen. Gerard verkoopt het in 2015 aan Fam. Kuypers.

Pieta Selten van de Leest komt in 1991 te overlijden.   .

In het achterhuis woont dan dochter Giny Selten, getrouwd met Herman Peters. Nu in 2016 woont in het achterhuis, Busweg 4, hun dochter Reggy. Giny en Herman wonen in een mantelzorgwoning hierbij.

Giny Peters- Selten en haar dochter Reggy met de kinderen Jens en Ella, zijn de enige nakomelingen van Lambertus Selten, die heden ten dage nog 'in de Bus' wonen.

Martha van Lith- Selten, Busweg 1.

1947: Trouwfoto van Martha Selten en Tien van Lith, met familieleden voor De Bus.

Martha (Martina Petronella) Selten is geboren in Mill in 1916. Samen met haar ouders komt ze in 1917 naar de Bus. In 1947 trouwt Martha met Tien van Lith (1915) uit Mill.

Ze gaan wonen, in de oorspronkelijke boerderij, haar ouderlijk huis aan de Busweg 1.

Haar moeder, de weduwe van Bert Selten, Mina Selten-Cruysen, blijft bij hen inwonen. In 1951 komt Mina te overlijden. 

Tien en Martha krijgen vier zoons: Lambert, Toon, Minard en Jan.

Tien en Martha van Lith- Selten met hun kinderen: Lambert, Toon, Jan en Minard.

In het achterhuis, in de varkensschuur en op de hooizolder zijn nu in 2016, in het huis van Wim van Boxtel, nog steeds hele oude balken te zien o.a. in het gebint. Aangezien vroeger al het bouwmateriaal herbruikt werd, zou het heel interessant zijn om te weten hoe oud dit gebruikte hout is. Wellicht vertelt dat ons nog meer over de geschiedenis van De Bus.

'De Bus' op het pannendak, van de boerderijen Busweg 3 en 1a.

De 22 kleinkinderen van Lambertus Selten die in 1958 allen 'in de Bus' woonden.

Sjef Selten, Busweg 1a.

Sjef en Bets Selten-Joosten met hun vijf kinderen.

boven: Mieke, Bertie, José. onder: Lambert en Thea.

Het wordt het woonhuis van de jongste zoon van Lambertus, Sjef (Josephus) Selten. (geb. 19-3-1919)

Sjef trouwt in juli 1947 met Bets Joosten uit Cuijk. Samen krijgen ze vijf  kinderen.: Bertie, Mieke, Jose, Thea en Lambert.

.

'Sjef Selten is een echte 'paardenman'. Hij is o.a. lid van de' Irene Rijvereniging' uit Escharen. Bij zijn huwelijk is deze vereniging dan ook aanwezig om voor het bruidspaar een erehaag te vormen.

Ook de werkzaamheden op het land, doet Sjef zolang mogelijk met zijn paarden.

Later volgt er nog een verbouwing en het oorspronkelijke rieten dak maakt plaats voor een rood pannendak. Met zwarte dakpannen verschijnt hier dan de naam 'De Bus' op.

.

Sjef was mede-oprichter en secretaris van de onderlinge agrarische bedrijfshulp. Nauwelijks was deze organisatie van de grond of Sjef werd ongeneeslijk ziek. Zijn bedrijf was hierdoor een van de eerste in Escharen die van deze bedrijfshulp gebruik moest maken.

Sjef Selten komt op 47-jarige leeftijd in april 1966 te overlijden. 

Weduwe Bets Selten- Joosten blijft met vijf jonge kinderen achter. Met hulp heeft ze het varkens-fokbedrijf nog zes jaar voortgezet. Uiteindelijk verkoopt ze in 1972 de boerderij aan Gerrit Jansen.

Ze verlaat De Bus en verhuist met haar gezin naar Cuijk.

Bets Selten-Joosten komt op 29 december 2013 te overlijden.

Busweg 3 en 1a, 2016.

Busweg 3, bewoond door fam. Wim van Boxtel en 1A door fam. Jansen.

Op 2 februari 2017 is deze plaquette onthuld die door bewoner Wim van Boxtel aangebracht is op een grote leisteen voor zijn boerderij. Lees het bijpassende krantenartikel hier.